Theo công bố của Diễn đàn Kinh tế Thế giới – World Economic Forum – vào đầu tháng 9/2013, nền giáo dục Việt Nam so với khu vực Asean vào hạng “đội sổ”,  thua kém hơn cả Cam-pu-chia! Trong đó, Singapore vượt lên đứng đầu (nên nhớ rằng ông Lý Quang Diệu đã từng mơ ước Singapore có được nền giáo dục khai phóng của Việt Nam  từ những năm 1960.

Thật là xót xa!

Qua 68 năm, đảng cộng sản Việt Nam đã đẩy nền giáo dục nước ta xuống tới đáy. Nguyên nhân hàng đầu chính là do giáo dục dưới sự lãnh đạo của đảng không phải để nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài phục vụ cho sự nghiệp xây dựng đất nước mà giáo dục chỉ có một mục đích phục vụ chính trị, phục vụ cho đảng cũng như văn học nghệ thuật. Điều này đã được khẳng định ngay từ năm 1943 trong Đề cương văn hóa Việt Nam do ông Trường Chinh khởi thảo.

Hiện nay, giáo dục chỉ được coi là một phần của công tác dân vận, công tác tuyên huấn, làm giáo dục để phục vụ cho đảng, chứ  giáo dục chưa được coi  là một khoa học. Vì thế, giáo dục:

1. Chỉ nhằm chứng minh nhờ có đảng cộng sản Việt Nam (từ sau sẽ viết gọn là “đảng”, không viết hoa) tài ba, sáng suốt đã lãnh đạo giáo dục không ngừng phát triển. Trong chiến tranh thì dù bom đạn của đế quốc Mỹ ác liệt thế nào nhưng học sinh vẫn đến trường, vẫn lên lớp, vẫn đỗ tốt nghiệp 100%. Kinh tế vô vàn khó khăn nhưng nhờ đảng lãnh đạo sáng suốt nên vẫn phổ cập giáo dục tiểu học rồi đến phổ cập trung học cơ sở. Đến bây giờ, dù kinh tế có suy thoái, nhưng trường trung học, đại học ở khắp nơi. Nhiều tới mức không có người học! Nhưng những trường ấy mở ra nhằm phục vụ cho ai? Học sinh có nhu cầu học tập thật sự không hay chỉ là học theo phong trào, là tâm lý chạy theo đám đông. Học xong đều nằm dài chờ việc, tới nay, đã có tới 72.000 người có bằng cử nhân thạc sĩ  mà không sao kiếm được việc làm.  Điểm thi đầu vào 3 môn mà chỉ 6, 7 điểm, thấp như thế thì học đại học thế nào? Nhưng bất chấp tất cả, trường vẫn cứ như nấm sau cơn mưa. Vì những người mở trường có lợi nhuận, giáo viên thêm chỗ dạy, có thể kiếm thêm bù vào tiền lương do nhà nước trả quá rẻ mạt, các cấp quản lý do đảng lập ra cũng có lợi vì anh nào mở trường mà chẳng phải có phong bì, xin một cái dấu ở phường ở xã còn phải phong bì nữa là xin mở cả một trường đại học. Khá nhiều trường không có địa điểm, không có  giáo viên cơ hữu, thậm chí còn không có cả người học (vì không đủ điểm sàn),  người dạy thì cũng chỉ là “cử nhân đào tạo cử nhân”.  Đất nước chậm phát triển, lạc hậu nhưng vẫn tự hào vì số lượng tiến sĩ nhiều nhất Đông nam Á. Từ đó, gian dối trở thành căn bệnh phổ biến. Cái gì, ở đâu cũng trong tình trạng “nói vậy mà không phải vậy”. Tỷ lệ lên lớp luôn luôn là 100% mặc dù nhiều học sinh học đến lớp 6 lớp 7 vẫn chưa biết đọc, học sinh tiên tiến của lớp 9 vẫn không làm nổi một phép tính chia. Số lượng tiến sĩ thì nhiều nhất Đông nam Á  nhưng chẳng có mấy tiến sĩ viết được luận văn, phần lớn là phải “đạo” ở các “chợ luận văn”, chẳng có công trình nghiên cứu nào được thế giới ghi nhận. Và suốt ngần ấy năm, con Lạc cháu Hồng vẫn đứng đội sổ trong  những đóng góp cho nhân loại. Gian dối bất chấp quy luật. Đi học phải có người giỏi, người kém, người đủ khả năng lên lớp, người phải ở lại học thêm một năm nữa, …nhưng luôn luôn lên lớp 100%. Phụ huynh thấy con mình học kém, cần phải học lại để củng cố kiến thức lớp dưới mới hy vọng tiếp thu được kiến thức ở lớp trên, xin học lại một năm nữa, nhà trường  cũng không cho vì như thế “ảnh hưởng đến thi đua”. Lẽ ra,  gia đình học trò nghèo thì chỉ nên giúp họ đạt một trình độ tối thiểu (hết tiểu học, hay trung học cơ sở chẳng hạn), rồi giúp họ đi học nghề. Còn ít tuổi, đi học nghề, tiếp thu càng nhanh, càng có thời gian rèn luyện tay nghề, trau dồi phẩm chất của người làm nghề. Nhưng vì đảm bảo chỉ tiêu đến lớp nên tìm mọi cách vận động họ đến lớp, dù họ chẳng có hứng thú gì để học. Thế là suốt mấy năm học, tưởng là sẽ tốt hơn nhưng thực ra chỉ hư hỏng con người. Kiến thức thì chẳng thêm được bao nhiêu nhưng tiêm nhiễm thêm bao nhiêu thói xấu nhất là lười biếng và gian dối.

2. Chương trình học lạc hậu, rất nhiều tri thức đã bị người ta vứt vào sọt rác của lịch sử rồi nhưng vẫn bắt học sinh phải học. Tục ngữ có câu “Nó lú nhưng chú nó khôn”. Sách giáo khoa, thầy cô thì dạy như thế, nhưng gia đình học sinh không ít người hiểu biết họ thừa biết đó là những điều đã lỗi thời, chẳng lẽ học trò không biết. Biết rồi liệu có hy vọng học sinh toàn tâm toàn ý mà học không? Vì sao học sinh chán môn sử? Một nguyên nhân quan trọng là do sách giáo khoa lịch sử chỉ nhằm phục vụ cho quyền lợi của đảng. Gọi là lịch sử Việt Nam nhưng thực chất là lịch sử đảng. Lịch sử chỉ chứng minh là đảng tài giỏi, “công ơn đảng như biển rộng núi cao”, chiến đấu thì “ta thắng địch thua”, xây dựng chú nghĩa xã hội thì “thắng lợi rực rỡ”, lúc nào, ở bất cứ đâu, trong hoàn cảnh nào cũng “chiến thẳng vẻ vang” cả, không bao giờ có sai lầm khuyết điểm thất bại. Thậm chí, nhiều nhân vật, sự kiện lịch sử cũng bịa đặt nhằm phục vụ cho lợi ích của đảng. Sao học trò có thể hứng thú mà học được?    

3. Vì chỉ để phục vụ cho mục đích của đảng nên sử dụng con người cũng vô cùng sai lầm. Ai làm đúng ý đồ của đảng thì được đảng sử dụng, đề bạt, bất kể tài năng, đức độ. Gần đây đã xuất hiện tục ngữ mới, đó là những người “tài năng có hạn, khốn nạn vô biên”. Ai hành xử theo lương tâm nghề nghiệp, tâm huyết với sự nghiệp thì bạc đãi, vô hiệu hóa. Chỉ nói chuyện nhỏ, như việc  coi, chấm thi. Ai coi thi nghiêm túc không cho học trò gian lận thì không cử đi coi nữa. Vì như thế ảnh hưởng đến danh hiệu thi đua. Những người mặc kệ cho thí sinh muốn làm gì thì làm, phòng thi ồn ào như cái chợ thì chẳng sao. Khi nào có cấp trên đến kiểm tra, khi xe ô tô “toe toe”  còi ngoài cổng trường, trong lúc bảo vệ từ từ đi mở khóa cổng, lãnh đạo hội đồng coi thi đi từng phòng nhấm nháy ra hiệu, trông thật bất lương đáng xấu hổ. Sau khi dạo qua một vòng,  nhận thấy “tình hình coi thi rất nghiêm túc”, cấp trên nhận cái phong bì thế là xong cuộc thanh tra. Ô tô cấp trên ra khỏi cổng trường thì đâu lại hoàn đấy. Đi chấm thi ai chấm đúng đáp án, biểu điểm, không chịu thay đổi, nâng điểm cho những bài do lãnh đạo chấm thi đưa xuống thì lần sau không cử đi chấm nữa. Để dễ sai khiến, người ta dùng tiền “bồi dưỡng”. So với tiền lương, tiền bồi dưỡng coi, chấm thi không phải là nhỏ. Tiền này do học sinh đóng góp, dân gian gọi là tiền “chống trượt”. Thực chất, đây là một khoản tiền “lót tay” để thầy cô giáo làm ngơ cho  học sinh gian dối  khi coi thi, dễ dãi lúc chấm thi. Từ trước khi bước vào thiên niên kỷ mới, ngoài số tiền phụ huynh đóng góp cho nhà trường ra, đã có hiện tượng thí sinh trong một phòng thi nộp tiền, cho vào phong bì đặt trên bàn của giám thị.Thế là hai bên đều có lợi. Học sinh thì đỗ cao, còn đảng thì được mang tiếng lãnh đạo tài tình. Chỉ có dân là thiệt. Dân thiệt là vì mất tiền cho con đi học, cứ tưởng con mình được học hành “đến nơi đến chốn” nhưng thực chất là học hành chẳng ra gì, chỉ có cái đầu rỗng tuếch; dân thiệt là vì, mất tiền cho con đi học, đã không được kiến thức, còn nhiễm thêm cái tính dối trá, dối trá ngay từ khi vào lớp 1 nên đến lớp 12 thì bệnh dối trá này đã trầm trọng lắm rồi, cho đến  hết đời không chữa nổi, thế là cả đời thành kẻ dối trá, dối trá mà không mảy may áy náy; dân thiệt là vì tiền thuế đóng góp tưởng là để xây dựng đất nước, nhưng thực tế, cái tiền thuế mồ hôi nước mắt ấy cuối cùng nó  quay lại hại chính mình.

Cấp dưới  dối cấp trên, cấp trên thừa biết nhưng vẫn làm như không biết, vẫn tỏ ra tin là thật. Rồi cấp trên lại dối cấp trên nữa…Cấp trên nói, cấp dưới nghe, biết thừa là cấp trên “xạo”, nhưng vẫn tỏ ra tin tưởng, xoa tay khen cấp trên sáng suốt. Vì cứ  “Tít mù nó lại vòng quanh” như thế thì hai ba bên đều có lợi.

Lối làm ăn gian dối khiến cho những người có tâm huyết chán nản. Nếu thi cử nghiêm túc thì ai dạy thế nào có thể biết ngay. Tỷ lệ thi đỗ sẽ là công cụ nhắc nhở hữu hiệu cho người thầy. Trò không cố, vì không làm được thì nhìn bài của người bên cạnh, thì sẽ có người ném bài cho. Sự kiện Đồi Ngô (Bắc Giang) năm ngoái, Nam Lương Sơn (Hòa Bình) năm nay đâu có hiếm. Chỉ có người ta làm như thể không biết mà thôi. Thầy cũng chẳng cố nữa, vì cố để làm gì, mình chẳng dạy “nó” cũng vẫn cứ đỗ. Học trò đỗ là “hoàn thành xuất sắc rồi”! Có những thầy do lương tâm cắn rứt vẫn cố thì học trò cũng chẳng học.

Tôi vẫn hay nói vui, ngày trước thực dân Pháp ngu dân bằng cách không cho đi học (số người đi học chỉ khoảng 5% ), còn ta bây giờ ngu dân bằng cách cho đi học nhưng không cho biết gì. Cứ xem cách học ngoại ngữ là đủ biết. Trước đây, học trò chỉ cần học hết trung học cơ sở (thành chung) là đã có thể sử dụng thành thạo tiếng Pháp, ai học hết trung học (đỗ tú tài) thì trình độ đã cao lắm rồi. Tôi biết các dịch giả nổi tiếng như nhóm Lê Quý Đôn (các cụ Huỳnh Lý, Đỗ Đức Hiểu, Lê Trí Viễn,…)dịch tiếng Pháp. Các cụ Bùi Phụng, Bùi Ý, Đặng Thế Bính, Vũ Cận, …dịch tiếng Anh đâu có học đại học, làm gì có điều kiện đi du học nước ngoài? Nhưng đến nay hình như cũng chưa thấy có ai vượt được các cụ. Nhưng nay, học tiếng Anh từ lớp 6 dến lớp 12, 7 năm tất cả, trình độ thế nào? Sinh viên các trường ngoại ngữ học thêm 4, 5 năm nữa, có mấy ai đọc hết được một cuốn sách bằng thứ tiếng ấy. Thế mà đang định dạy tiếng Anh từ cấp tiểu học. Thật “xót tiền dân”!

Nhân đây, tôi mong các cụ đã học qua thời Pháp kể lại cách học ngoại ngữ cũ để các vị quan chức Bộ Giáo dục được “mở rộng tầm nhìn”.

Từ mục đích đã không được xác định một cách đúng đắn, giáo dục ta suốt gần bảy mươi năm nay vẫn lạc hướng, vẫn chẳng làm được những điều có lợi cho dân cho nước.

16 BÌNH LUẬN

  1. rat tam dac voi onggiaolang nhung thuc trang cua giao duc Viet nam 60 nam nay.Truoc day khi con dang day hoc toi cung van day dut va thuong noi ve mot nen giao duc sai lam ,song tai hen suc mon nencung chang lam gi duoc chi am tham hanh dongtrong chuc trach cua minh de moi dieu dung qua toi te.Khong biet tham hoa giao duc nay con hanh ha bao nhieu the he tre VN nua?

  2. hầy ơi,ở Việt nam bây giờ toàn bệnh thành tích và bệnh sĩ chết trước bệnh tật thôi.Bao giờ cho đến ngày xưa để học trò được tung tăng tới trường,hết giờ học được đi thả diều,bắt bướm,hái hoa.???

  3. Ngày xưa hồi học Đại học, mình nghe nói ông Giao “ngang” lắm. Bây giờ càng ngày càng hiểu và thích những cái “ngang” của ông. Ông bạn tôi “ngang” quá đúng, tôi hâm mộ ông .

  4. Khi nhỏ tôi ở Nha Trang. Tôi học trường công thi vào. Vì là miền Trung, chúng tôi học một nữa tiếng Pháp, một nữa tiếng Việt. Sau khi thi Tú tài 1 và 2 chúng tôi biết 3 thứ tiếng Việt, Pháp và Anh. Suốt những năm tiểu học và trung học, chúng tôi học tiếng Pháp và Anh ở trường, không bao giờ đi học ngoài. Học ngoại ngữ bình thường đâu có học thêm. Khi du học Pháp thì vẫn giao thiệp bình thường đâu có khó khăn gì đâu. Người Pháp bình dân khi nghe chúng tôi nói chuyện, thì họ nói chúng tôi nói chuyện như những nhà văn. Thật ra, mình không biết lóng của người Pháp bình dân. Nhưng sau chừng 6 tháng thì mình nói tiếng lỏng giỏi như mọi người.

    • Ông Thiện hoc trường Tiểu hoc nào ở Nhatrang năm nào mà đã dạy tiếng Phap và tiếng Anh.xin vui long cho biết
      Năm 1956 trường Trung Học Võ Tánh (lớp đệ thất lớp 6) dạy tiếng Pháp cuốn Civilisation francais (Mauger)
      tiếng Anh cuốn sixieme bleue(dạy tiếng Anh cho người Pháp)

  5. He he, thầy giáo nói trúng quá trúng quá!
    Lão Cẩm có bài tào lao từ đời tám hoánh, mang sang đây góp vui với thầy giáo! Há há há!
    Anh nói thật nhé!

    He he,

    Anh nói thật nhé: Lừa, nói dối quen mẹ dồi!

    Nói dối từ bé, nói dối khắp nơi, nói dối đủ thứ…

    Nói chiện với bạn bè hay người quen, dù đã có 5 xu bia, hay chưa được uống giọt nào, dù ở trong toa-lét, hay giữa hội nghị sang trọng, dù là chân đất mắt toét, hay diện quần là áo vét…, Lừa bao giờ cũng cứ phải mở đầu: “Tớ nói thật nhé,…”, dồi thì mới bắt đầu nói dối gì thì nói…

    Ai cũng chỉ lo người nghe hông tin, tưởng mình nói he he hông thật!

    Là vì Lừa, nghe nói dối cũng từ bé, nghe nói dối cũng khắp nơi, nghe nói dối cũng đủ thứ, quen mẹ dồi!

    Vừa tấp tểnh đến trường mẫu giáo, nhìn thấy ông bảo vệ lạ lạ có tẹo râu thôi, còn sợ bỏ mẹ, đã được “cô” mớm luôn cho nói dối dồi!

    Đêm ngủ thì say như chết, cứ nhè đầu bố mẹ mờ đái dầm, vậy mờ sáng ra, đã bô bô: “Đêm qua em mơ gặp bác Hòe, râu bác dài thế lọ thế chai…”!

    Càng lớn, thì cái sự nói dối càng trở thành có he he… giáo dục, và có mẫu nghiêm túc hẳn hòi!

    Toán có toán mẫu, thì văn lại càng có văn mẫu!

    Là vì dạy văn, học văn – là dạy mần người, học mần người – Thế mới chết ông Lừa!

    Các cụ dạy: Văn là Người, ý là mỗi người khác nhau, thì văn cũng phải có mùi khác nhau. Văn của anh Cẩm, là để phân biệt anh Cẩm với người khác, chứ văn của anh Cẩm, lại có mùi giống i sì mùi văn của người nông dân, thì còn tró giề là anh Cẩm!

    Lớn lên, đi làm ở cơ quan, mới cả phấn cái mẹ giề đấu, lại càng phải nói dối tợn, hông nói dối – là chỉ có chết, là chỉ có thiệt! Bao năm đi làm, anh Cẩm lạ đếch!

    Đầu năm nói dối từ từ, giữa năm nói dối khẩn trương, thì cuối năm, tổng kết báo cáo thành tích lên “trên”, lại càng phải nói dối tưng bừng, quyết liệt!

    Vào thời gian nầy nè, gần hết năm dồi, sắp đến Tết dồi nè, anh Cẩm thật, tìm được cơ quan nào hông báo cáo thành tích mới cả thắng lợi tưng bừng – thì cứ đầu anh Cẩm mà chặt!

    Thế nên, ở các cơ quan, vào dịp cuối năm, “trên” cũng biết thừa, “trên” cứ khống chế mẹ nó chỉ tiêu khen thưởng: giấy khen bằng khen, hay chiến sĩ thi he he đua – chỉ được tối đa 3 chục phần trăm quân số thôi! Số còn lại, đành phải nhận mấy cái danh hiệu lìu tìu: Lao động tiên tiến, hay Lao động giỏi thôi!

    Hông khống chế thế, thì có cức xiền mờ khen thưởng cho chăm chăm Chiến sĩ thi đua, mới cả chăm chăm Bằng khen Giấy khen!

    Túm lại, nói dối – đã thành mẹ một tính cách hết sức dễ thương của Lừa!

    Có nghe Lừa nói, mới cả ca ngợi, bất kể cái giề, bất kể ở đâu, bất kể lúc nào – đầu năm hay cuối năm, thì cũng đừng có cả tin!

    Là vì anh Cẩm nói thật, anh Cẩm cũng là Lừa, anh Cẩm quá biết!

    Anh Cẩm nói thật nhé: Lừa – chăm chăm nói dối!

    Há há há!

  6. Thế mà khối người vẫn luyến tiếc đấy, bác ạ! Các sử “ra” hội tháo quyết không chịu mặc dù họ là những người xuyên tạc lịch sử nhiều nhất. Nghe Quốc hội quyết định không được bỏ môn Sử khối người mừng như ông cha sống lại.

Trả lời Giáo dục Việt Nam phục vụ cho ai? | Nhận thức là một quá trình... Hủy trả lời

Please enter your comment!
Please enter your name here