Ở một nước kia có hai người thợ mộc rất giỏi, họ đều làm được những công trinh vĩ đại và những lầu gác đẹp đẽ. Tay nghề của họ đều vô cùng tuyệt vời, khó định rõ ai hơn ai
Một hôm, nhà vua muốn chọn trong hai người thợ ấy một người giỏi nhất. Vua quyết định gọi hai người tới so tài, ai thắng sẽ được phong là “người thợ giỏi nhất thiên hạ”. Yêu cầu của nhà vua là trong ba ngày tạc được hình một con chuột. Ai thắng sẽ không chỉ nhận được rất nhiều phần thưởng mà còn có cả sắc phong.
Trong ba ngày, hai người thợ đều dốc toàn tâm toàn ý vào công việc, vì thế họ đều hy vọng giành được danh hiệu “đệ nhất thiên hạ”.
Ba ngày đã hết, họ cùng đem sản phẩm của mình dâng lên để nhà vua đánh giá. Nhà vua triệu tập các đại thần vào cung, để cho họ cùng bình xét.
Con chuột của người thợ thứ nhất trông sinh động như thật, vừa giống vừa rất có hồn, mắt như có thể đưa đi đưa lại, râu như có thể rung động được.
Con chuột của người thợ thứ hai từ xa nhìn giống con chuột thật, nhưng đến gần thì chẳng giống con chuột chút nào.
Thắng thua nhanh chóng đã rõ ràng, nhà vua và các đại thần đều đánh giá con chuột của người thợ thứ nhất giành phần thắng.
Người thợ mộc thứ hai đứng lên nói với nhà vua:
– Bệ hạ đánh giá không công bằng.
Nhà vua hỏi:
– Sao lại không công bằng?
Người thợ mộc thứ hai nói tiếp:
– Người thẩm định con chuột này có giống con chuột thật không phải là con mèo. Bệ hạ không thấy con mèo nhìn con chuột sẽ chính xác hơn con người sao?
Nhà vua thấy nói có lý, liền cho người đi bắt một con mèo.
Ai ngờ, con mèo mới được đưa tới, đã nhảy đến vồ con chuột bị coi là không giống chuột, nó gặm như muốn ăn tươi nuốt sống hoàn toàn không để ý gì đến con chuột trông giống chuột mà mọi người đều khen ngợi kia.
Nhà vua thấy thật khó hiểu, nhưng sự thực đã bày ra trước mắt, Vua đành phải phong người thợ thứ hai là “đệ nhất thiên hạ.”
Nhưng nhà vua muốn cho rõ ràng, bèn hỏi người thợ mộc thứ hai:
– Nhà ngươi đã làm thế nào để con mèo cho rằng con chuột của ngươi giống con chuột thật?
Người thợ mộc thứ hai cười, nói:
– Thực ra rất đơn giản, thần không dùng gỗ mà dùng xương cá để làm con chuột. Con mèo không cần giống hay không giống, cái nó cần là mùi tanh!
