Xưa, một nhà buôn phải viết giấy vay một khoản tiền của một người cho vay nặng lãi. Đến hạn, nhà buôn mang tiền đến trả. Kẻ cho vay phát hiện nhà buôn có một cô con gái vô cùng xinh đẹp, bèn yêu cầu nhà buôn dùng cô con gái trả nợ.
Nhà buôn rất hoang mang. Tên cho vay nặng lãi đáng ghét làm ra vẻ nhân từ, đề nghị để cho ông trời xếp đặt việc này. Hắn nói, hắn sẽ cho vào trong túi không có tiền một viên đá trắng và một viên đá đen, sau đó, cô con gái của nhà buôn sẽ chọn, nếu cô nhặt được viên đá trắng, cô không những có thể trở về nhà với cha, mà còn không phải trả nợ; nếu cô nhặt được viên đá đen, cô sẽ phải trở thành vợ của hắn, tiền nhà buôn cũng không phải trả; nhưng giả sử cô cự tuyệt, hắn sẽ đưa cha cô vào nhà tù.
Không biết làm thế nào, cô con gái nhà buôn đành phải thử một lần xem sao. Lúc đó, họ đang đi dạo trên con đường rải đá trong vườn hoa, kẻ cho vay nặng lãi cúi xuống, nhặt hai viên đá nhỏ bỏ vào trong túi.
Cô con gái thông minh đột nhiên cảnh giác: nếu hai viên đá bỏ vào trong túi đều là màu đen cả thì sao! Cô không nói gì, tìm cách đối phó. Cô kín đáo thò tay vào trong túi, vẻ mặt vẫn bình thường, mắt nhìn đi chỗ khác. Cô lấy ra một viên đá. Đột nhiên, buông tay, viên đá rơi xuống lẫn vào trong những viên đá trên đường, không rõ đó là viên đá màu gì.
– A! Tôi vô ý quá! Viên đá rơi rồi! Cô gái nói to, nhưng không sao, tuy không biết viên đá tôi vừa nhặt có màu gì, nhưng chúng ta bây giờ chỉ cần xem màu sắc viên đá còn lại trong túi, sẽ có thể biết màu sắc của viên đá vừa chọn là màu đen hay trắng.
Tất nhiên, viên dá còn lại trong túi là màu đen, kẻ cho vay không biết làm thế nào, chỉ biết thừa nhận cô gái đã chọn được viên đá trắng.
Chuyện của Ông Giáo đều rất hấp dẫn. Có một chi tiết cùng luận: Cho đến nay, trong xã hội Việt hình ảnh những “kẻ cho vay nặng lãi” thường là “không đẹp” ! Nhưng mong muốn có một người vợ “vô cùng xinh đẹp”, lại dũng cảm và thông minh… là chính đáng, hơn nữa hà cớ gì mà “khế ước vay” giữa hai bên, tự nhiên lại bị đổi từ trả tiền sang dùng cô con gái trả nợ nhỉ ?!