08.01. HỒNG MÔN YẾN KINH ĐỘNG LÒNG NGƯỜI

    Tháng 10 năm 206 trước CN, Lưu Bang mang mười vạn đại quân đánh vào kinh đô Hàm Dương của nước Tần, tiếp nhận sự đầu hàng của vua Tần Tử Anh. Thực lực của Lưu Bang lúc đó còn kém xa Hạng Vũ, chỉ do quân của Hạng Vũ đang bị quân Tần kiềm chế nên Lưu Bang mới nhanh chân tới trước.

Trước khi Lưu Bang, Hạng Vũ tiến quân, Sở Hoài Vương, lãnh tụ của quân khởi nghĩa đã giao hẹn:

– Ai nhập quan trước sẽ làm vua.

Nhưng Lưu Bang lúc đó không dám đắc tội với Hạng Vũ, ông ta cho niêm phong tất cả vàng bạc châu báu trong cung thất vua Tần, sau đó, rút về Bá Thượng ở phía đông Hàm Dương (nay là vùng phía đông Tây An, Thiểm Tây ngày nay), đợi Hạng Vũ đến.

Hạng Vũ nghe tin quân của Lưu Bang đã nhập quan (chỉ cửa Hàm Cốc) đã vào Hàm Dương, lòng như lửa đốt, mang đại quân đi gấp, đánh vào cửa Hàm Cốc, rồi nhanh chóng đánh vào Hồng Môn, Tân Phong, cách Bá Thượng, nơi Lưu Bang  đóng giữ chỉ bốn mươi dặm đường.

Sau khi  hạ trại ở Hồng Môn, Hạng Vũ cùng với mưu sĩ của mình là Phạm Tăng bàn cách đối phó với Lưu Bang. Đúng lúc đó, một bộ hạ của Lưu Bang là Tả tư mã Tào Vô Thương (1) cho người đưa thư đến Hạng Vũ:

 “Lưu Bang sau khi nhập quan, chuẩn bị xưng vương, cử vua Tần Tử Anh làm tướng quốc, đem toàn bộ vàng bạc châu báu trong cung biến thành của mình”. Hạng Vũ đọc thư cả giận:

– Lưu Bang đáng giận, không coi ai ra gì, sớm mai ta sẽ tiêu diệt hắn!

Lời của Hạng Vũ nói được chú của ông ta là Hạng Bá nghe được. Hạng Bá giật mình, sợ người bạn thân của mình là Trương Lương đang trong quân của Lưu Bang bị hại. Thừa lúc đêm tối, Hạng Bá dời trại, ra roi quất ngựa, đến Bá Thượng, đem tin báo cho Trương Lương để Trương Lương bỏ trốn. Trương Lương nghe tin, nói:

– Bái công (Lưu Bang) gặp nạn, tôi lại bỏ trốn, làm sao có thể xứng là đàn ông Hán?

Nói xong, bèn lập tức báo cho Lưu Bang. Lưu Bang hoảng sợ thất sắc, không biết làm thế nào. Trương Lương nói:

– Việc này đành phải nói rõ với Hạng Bá, xin Hạng Bá cứu giúp.

Liền đêm ấy, Lưu Bang mở tiệc, mời Hạng Bá uống rượu. Trong tiệc rượu, Lưu Bang nói:

– Tôi từ khi vào Bá Thượng đến nay, cái gì cũng không dám động đến, chỉ có làm mỗi việc đăng ký hộ tịch (2) quan dân, giữ gìn kho tàng của triều Tần, ngày đêm chờ Hạng Vương đến. Tôi cử quân đội đến giữ cửa quan, chỉ là để đề phòng trộm cướp, quyết không có ý chống lại Hạng Vương. Xin ngài thay tôi nói những lời tốt đẹp với Hạng Vương. Sớm ngày mai, tôi sẽ tự thân đến Hồng Môn tạ tội.

Lưu Bang còn đề nghị với Trương Lương cùng Hạng Bá kết thành thông gia, mong được sự ủng hộ của Hạng Bá.

Sáng hôm sau, Lưu Bang cùng Trương Lương, Phàn Khoái mang theo hơn một trăm người đến Hồng Môn tạ tội với Hạng Vũ. Lưu Bang đến trước cửa trại, chỉ thấy Hạng Vũ ngồi trong trướng, bên trái là Hạng Bá, bên phải là Phạm Tăng, võ sĩ kẻ đao người kích, tất cả sát khí đằng đằng.

Lưu Bang tiến lên phía trước, lạy:

– Không biết tướng quân đã đến, không đón từ xa, mong được tha tội.

Hạng Vũ nói:

– Ngươi giữ cửa quan, ngăn ta nhập nội, là có ý gì?

Lưu Bang nói:

– Tôi cùng tướng quân một lòng diệt Tần, ngài chiếm Hà Bắc, tôi giữ Hà Nam. Tôi tuy nhập quan trước, nhưng ngày đêm mong chờ tướng quân đến, đâu dám có ý chống lại tướng quân? Sau đó, vua Tần Tử Anh đầu hàng, tôi cũng đợi ngài sẽ xử lý sau, mong tướng quân đừng nghe những lời gièm pha của kẻ tiểu nhân,

Hạng Vũ nghe xong, liền cười lớn, nói:

– Ta vốn không nghi ngờ gì ngươi, chỉ do kẻ thủ hạ của ngươi là Tào Vô Thương cho người đến báo cho ta.

Hạng Vũ nói xong, bèn cùng Lưu Bang nắm tay cười nói, mời Lưu Bang ngồi uống rượu.

Mưu sĩ của Hạng Vũ là Phạm Tăng biết Lưu Bang là người mưu xa trí cao, có chí làm thiên tử, nếu lần này không thừa cơ giết ông ta, sợ sau này tai họa không lường được. Trước đó, Phạm Tăng đã cùng Hạng Vũ bàn bạc định hôm nay sẽ giết Lưu Bang.

Trong tiệc rượu, Phạm Tăng đã nhiều lần ra hiệu muốn Hạng Vũ ra lệnh giết Lưu Bang, ai ngờ, Hạng Vũ không những không để ý, còn cùng Lưu Bang uống rượu rất say sưa. Phạm Tăng nóng lòng, tìm người thổ lộ. Thấy em Hạng Vũ là Hạng Trang, giãi bày:

– Quân vương không hiểu. Lưu Bang đến chỗ chết, ta đã mấy lần ra hiệu, nhưng ông ấy không nỡ hạ thủ. Mất thời cơ này, sau không thể có nữa. Ông cần lập tức vào, lấy cớ múa kiếm, giết Lưu Bang  đi!

Hạng Trang nghe xong, vội vào tiệc, trước hết mời rượu Lưu Bang, sau đó mới nói:

– Hôm nay, Hạng vương và Bái công uống rượu ở đây, không có quân nhạc góp vui, thật là không hợp. Tôi xin múa một bài kiếm cho thêm vui vẻ.

Hạng Vũ nói:

– Được!

Hạng Trang bèn vung kiếm lên, ánh bảo kiếm sắc lạnh, càng múa càng tiến đến gần Lưu Bang.

Trương Lương biết hắn không có ý tốt, nhìn Hạng Bá. Hạng Bá hiểu ý, liền mang kiếm múa cùng Hạng Trang, nhân đó, bảo vệ cho Lưu Bang khiến Hạng Trang không thể ra tay.

Trương Lương thấy tình thế ngày càng nguy cấp, tìm cơ hội để thoát ra ngoài trướng, nói với Phàn Khoái:

– Hạng Trang đang múa kiếm, xem chừng có ý muốn giết Bái công!

Phàn Khoái nói:

– Thế sao được? Để tôi xem sao!

Nói rồi, Phàn Khoái lập tức tay trái cầm thuẫn, tay phải mang kiếm, xông vào. Lính canh ngăn lại, nhưng Phàn Khoái sức mạnh vô địch gạt đi, như vào chỗ không người.

Hạng Vũ nhìn, thấy một người đàn ông thân cao vai rộng, nộ phát xung quan, bèn giận dữ, hỏi:

– Ngươi là ai?

Trương Lương trả lời thay:

– Đây là người đánh xe của Bái Công, họ Phàn tên Khoái.

Hạng Vũ cười lớn:

– Một tráng sĩ cao lớn, mau cho anh ta ngồi uống rượu.

Thủ hạ nghe thế vội mang một cốc rượu và một đùi thịt lợn cho Phàn Khoái. Phàn Khoái nhận lấy, dùng kiếm cắt đùi lợn, một ngụm rượu, một miếng thịt lớn, cứ thế, vừa ăn vừa uống, trong chớp mắt, rượu thịt đã hết sạch.

Hạng Vũ cảm thấy kẻ ngu dốt này đáng mến, hỏi:

– Tráng sĩ có thể uống nữa không?

Phàn Khoái lỗ mãng trả lời:

–         Ta chết cũng không  sợ, sợ gì uống rượu chứ! Nghĩ bây giờ vua Tần độc ác như hổ sói, giết người không đếm xuể, buộc thiên hạ người người chống lại. Sở Hoài Vương và mọi người đã ước định: ai đánh bại nước Tần trước, đánh vào Hàm Dương trước, người ấy có thể xưng vương. Nay Bái công đánh vào Hàm Dương trước, chỉ niêm phong cung thất, gì cũng không lấy, lui binh về Bá Thượng, đợi đại vương đến. Người có công lao lớn như vậy, lại nghe lời xằng bậy của kẻ tiểu nhân, không những không thưởng, lại còn giết hại, so với vua Tần tàn bạo nào có khác gì? Cho nên tôi không sợ chết tới cứu.

Trước những lời ấy, Hạng Vũ không biết nói sao. Thừa cơ hội ấy. Trương Lương liếc nhìn Lưu Bang. Lưu Bang hiếu ý, chờ một lát, bèn lấy cớ ra nhà xí rồi cùng Phàn Khoái ra ngoài trướng, theo đường nhỏ trở về Bái Thượng.

Sau việc đó, đại mưu sĩ Phạm Tăng của Hạng Vũ thở dài, than:

– Trời ơi! Hạng vương quá ấu trĩ, thật không đáng để ta bày đặt mưu kế.

Sau  này, người tranh đoạt thiên hạ với Hạng vương chính là cái lão Lưu Bang này, chúng ta rồi đều sẽ làm tù binh hết.

Lời này không sai. Bốn năm sau, Lưu Bang quả nhiên từ yếu thành mạnh, đánh bại Hạng Vũ, thống nhất thiên hạ, kiến lập đế quốc đại Hán.

 

Chú thích:

1. Tả tư mã: thuộc hàng Tư mã, nắm việc quân chính thuộc hàng quan võ. Có từ thời Xuân Thu. Sở, Triệu thời Chiến Quốc đều đặt. Đời Tần, Hán cũng có.
2. hộ tịch: sách đăng ký hộ khẩu của dân cư, từ đó chia ruộng đất, thu tô thuế, dựa vào đó cắt cử lao dịch.