“100 sự kiện ảnh hưởng đến lịch sử Trung Quốc” (nguyên văn “Ảnh hưởng lịch sử Trung Quốc nhất bách sự kiện”) do Tôn Thiết, khoa Lịch sử trường Đại học Bắc Kinh chủ biên, ấn hành năm 2001.
Người dịch: Dương Đình Giao
Hiệu đính: Ông Văn Tùng.
Trong suốt hơn 5000 năm của lịch sử Trung Quốc, tác giả đã lựa chọn 100 sự kiện lớn có ý nghĩa quan trọng tạo nên những bước ngoặt lịch sử. (Tác giả cũng đã lựa
chọn 100 sự kiện ảnh hưởng đến lịch sử thế giới để viết cuốn “100 sự kiện ảnh hưởng đến lịch sử thế giới” mà việc giới thiệu với bạn đọc Việt Nam cũng đang nằm trong dự định của chúng tôi). Trong 100 sự kiện này có những sự kiện thuộc thời Trung Quốc cổ đại (Hoàng Đế diệt Xuy Vưu, Thiên hạ của Khải), mỗi giai đoạn lớn trong lịch sử Trung Quốc đều được tác giả lựa chọn những sự kiện tiêu biểu, như thời Tây Chu và Đông Chu có Tây Chu phong bang kiến quốc, Trăm nhà đua tiếng, Khổng Mạnh lập tông, …) , các đời Tần, Hán, Đường, Tống, Minh, Thanh, Trung Hoa dân quốc và Cộng hoà nhân dân Trung Hoa đều được tác giả lựa chọn những sự kiện tiêu biểu.
Qua cuốn sách này có thể hiểu được những nét cơ bản nhất về lịch sử Trung Quốc trong đó có những sự kiện lớn như Tần Thuỷ Hoàng thống nhất Trung Quốc, Tần Thuỷ Hoàng đốt sách chôn nho, quá trình các tôn giáo lớn trên thế giới như Phật giáo, Thiên chúa giáo du nhập Trung Quốc, những phát minh lớn của người Trung Quốc đóng góp cho lịch sử văn minh nhân loại như Thương Hiệt tạo chữ, việc phát minh ra la bàn, giấy, thuốc nổ, kỹ thuật in chữ rời …; quá trình mở rộng biên cương, chinh phục các vùng đất mới của Tây Nhung, Di Địch, tranh chấp vùng biên giới với nước Nga Sa Hoàng, từ đây người đọc có thể thấy những xung đột vùng biên giới với Ấn Độ, Nga là có nguồn gốc từ rất lâu đời; quá trình hình thành con đường tơ lụa mở đầu việc giao lưu với các nước phương Tây, những con người có công trong việc mở rộng mối giao lưu với thế giới như Trương Khiên, Trịnh Hoà, việc Công chúa Văn Thành nhà Đường giúp kết giao với TâyTạng cũng được giới thiệu kỹ càng.
5000 năm của lịch sử Trung Quốc là 5000 năm thịnh vượng nối tiếp những suy vi, cuốn sách chủ yếu đã giới thiệu những triều đại hưng thịnh như Văn Cảnh chi trị, Trinh Quán chi trị, triều đại của Võ Tắc Thiên, của Đường Huyền Tông, chiến công lẫy lừng của ThànhCát Tư Hãn, sự thịnh trị của ba đời vua triều Thanh: Khang Hy, Ung Chính, Càn Long, cho đến quá trình từ khi thành lập đến quá trình đấu tranh gian khổ giành chính quyền của đảng cộng sản Trung Quốc với lãnh tụ tiêu biểu Mao Trạch Đông cùng những người bạn chiến đấu của ông như Chu Ân Lai, Chu Đức, Bành Đức Hoài, …công cuộc đổi mới của nước Cộng Hoà Nhân dân Trung Hoa từ năm 1978 cũng được tác giả giành cho một số trang thoả đáng, từ sự kiện ngoại giao bóng bàn mở đầu dẫn đến việc Ních xơn thăm Trung Quốc kết thúc cuộc chiến tranh lạnh mở đầu việc nước Trung Quốc mới nối lại quan hệ với các nước phương Tây, việc nước Anh trao trả cho Trung Quốc Hồng Công, Ma Cao và các Đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc có những quyết định quan trọng cho sự nghiệp xây dựng một nước Trung Quốc mới cũng được kể lại tường tận. Và dĩ nhiên trong cuốn sách này, tác giả cũng cho người đọc nhận rõ những chân dung của những nhà cải cách từ xưa đến nay như Vương Mãng, Trương Cư Chính, Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu, Đặng Tiểu Bình, …Cuốn sách cũng cho người đọc hiểu được những giá trị tinh thần của dân tộc Trung Hoa, sự hình thành các xu hướng tư tưởng, triết học từ Khổng Mạnh, Trình Chu đến Lão Trang hợp thể. Sức mạnh quật khởi của nhân dân Trung Quốc đã được tác giả thể hiện thông qua nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân như khởi nghĩa Hoàng Cân, An Lộc Sơn, Thái Bình Thiên Quốc, cuộc chiến đấu giành lại Đài Loan từ tay Nhật, cuộc kháng chiến chống Mỹ viện Triều, … Tác giả cũng không quên cho người đọc hiểu về những di sản văn hoá nổi tiếng của Trung Quốc như quá trình xây dựng Vạn lý trường thành, Thủ đô Bắc Kinh, …và những danh nhân trong lịch sử Trung Quốc như Tư Mã Thiên, các nhà thơ Lý Bạch, Đỗ Phủ, …
Mỗi sự kiện tác giả trình bày hai phần: mô tả sự kiện và đánh giá, nêu ý nghĩa của sự kiện. Vì khuôn khổ sách có hạn, chúng tôi tập trung giới thiệu phần mô tả sự kiện vì nghĩ rằng, thông qua cách mô tả sự kiện của tác giả, người đọc có thể tự rút ra được ý nghĩa của nó với lịch sử Trung Quốc.
Không chỉ có những tri thức lịch sử khô khan, những câu chuyện kể sinh động, những sự việc chi tiết được kể lại một cách hấp dẫn của tác giả khiến người đọc hứng thú
Đây là một cuốn sách lịch sử mang tính chất đại chúng. Khi đọc cuốn sách này, người đọc có thể hiểu được một cách khá đầy đủ về lịch sử Trung Quốc, một nước có nhiều ảnh hưởng với lịch sử và văn hoá nước ta.
Người dịch
